پلنوم دوم کمیته مرکزی حزب کمونیست ایران منتخب کنگره دوازدهم در روز های شنبه و یکشنبه 25 و 26 دی ماه 1395 برابر با 14 و 15 ژانویه 2017 برگزار گردید. در این پلنوم اعضای کمیته مرکزی کومه له نیز به عنوان ناظر دعوت شده بودند. بخش اول مباحث این نشست به گزارش سیاسی و سپس گزارش تشکیلاتی کمیته اجرائی حزب به پلنوم و بررسی این گزارش ها اختصاص یافت. گزارش سیاسی و مباحث پیرامون آن به اوضاع سیاسی ایران و موقعیت رژیم جمهوری اسلامی، اوضاع جهان و منطقه پرداخت.

در مبحث اوضاع سیاسی ایران و موقعیت رژیم جمهوری اسلامی تأکید شد که سیاست های تهاجمی رژیم جمهوری اسلامی در سطح منطقه و هزینه های کلانی که صرف مداخله گری در سوریه، عراق، یمن، بحرین و افغانستان و ... می کند هیچ تناسبی با موقعیت داخلی این رژیم ندارد. رژیم اسلامی با بحران های چند جانبه ای مواجه است که همه این بحران ها ابعاد فاجعه باری بخود گرفته اند. بعد از برجام، در شش ماه اول سال جاری بیش از شانزده هزار بنگاه تولید و صنعتی تعطیل شده، بطوریکه حتی بر اساس آمار منابع حکومتی میزان بیکاران به هفت میلیون نفر افزایش پیدا کرده است. بر اساس آخرین آمار بانک مرکزی قیمت کالاها و خدماتی مانند مسکن، آب، برق و گاز و سایر سوخت ها، بهداشت و درمان و حمل و نقل و مواد غذایی سیر صعودی پیدا کرده است و با توجه به افزایش نرخ دلار و کاهش ارزش پول داخلی و گرانتر شدن واردات و افزایش هزینه تولید، این روند ادامه خواهد داشت و قدرت خرید اکثریت مردم باز هم بیشتر سقوط خواهد کرد. حاشیه نشینی در مقایسه با اوایل دهه شصت هفده برابر افزایش پیدا کرده است و آمارهای حکومتی خبر از یازده میلیون حاشیه نشین در ایران می دهند. فساد مالی به یک معضل ساختاری در نظام جمهوری اسلامی تبدیل شده است. "سازمان شفافیت بین الملل" در تازه ترین ارزیابی های خود از لحاظ فساد اقتصادی جمهوری اسلامی را در ردیف فاسد ترین رژیمهای جهان قرار داده است. کوس رسوائی مدارک جعلی بسیاری از مقامات همه جا زده شده است و فساد اداری بیداد می کند. اکنون حدود 10 میلیون خانوار ایرانی درگیر معضل اعتیاد هستند و 45 درصد زندانیان به دلیل جرایم مرتبط با مواد مخدر به زندان افتاده اند. در زمینه ابعاد مرگ و میر در اثر حوادث محیط کار و ناامن بودن جاده ها ایران در سطح جهان رکورد دار است. آلودگی هوا در تهران و برخی دیگر از کلان شهرهای ایران به مرز بحرانی رسیده است. اما در دل این جهنمی که جمهوری اسلامی بوجود آورده است. جنب و جوش و مبارزه بدون وقفه جریان دارد و بخشی از زندگی است. اعتراض علیه تخریب محیط زیست، مبارزه در دفاع از حقوق کودکان، تلاش برای دستیابی به مسکن، خیزش علیه نامنی جاده ها، مبارزه علیه اعدام، مبارزه زندانیان سیاسی، تحرک مردم حاشیه شهرها برای گرفتن خدمات شهری و مبارزه دانشجویان تصویر یک جامعه زنده و پر جنب و جوش را به نمایش می گذارد.

در این میان جنبش کارگری پر تحرک ترین جنبش اجتماعی در ایران است. افزایش آمار اعتراضات و اعتصابات کارگری و شمار کارگرانی که در این اعتراضات شرکت می کنند و طولانی شدن مدت زمانی که کارگران در اعتراض و اعتصاب بسر می برند نشان می دهد که این جنبش رو به رشد و گسترش است. همچنین این اعتراضات نشان می دهند که از درجه ای از سازمان و رهبری برخوردارند. با اینحال جنبش کارگری هنوز خیلی فاصله دارد با موقعیتی که بتواند توازن قوا را به نفع خود عوض کند و زمینه را برای برپایی تشکلهای طبقاتی و توده ای خود فراهم آورد. اما با توجه به وضعیت توصیف شده در بالا برآمد جنبش کارگری در آینده اجتناب ناپذیر است. این واقعیات همان اندازه که امیدوار کننده است، نگران کننده هم هست. آنچه که جای نگرانی دارد این است که برآمد این جنبش در غیاب هژمونی انقلابی و سوسیالیستی، به سرنوشت خیزش های انقلابی در خاورمیانه و شمال آفریقا دچار گردد. از اینرو بر جنبش کمونیستی ایران لازم است هر چه بیشتر از مبارزه صرفا ضد رژیمی و سرنگونی طلبانه فاصله بگیرد و نه تنها رژیم جمهوری اسلامی بلکه نظام سرمایه داری را نشانه بگیرد و تبلیغ، ترویج سوسیالیستی، یاری رساندن به تشکل یابی طبقاتی و توده ای کارگران و سازماندهی حوزه ها و هسته های کمونیستی در میان کارگران را در اولویت کار خود قرار دهد.

نشست کمیته مرکزی در نگاهی به اوضاع جهان تأکید کرد، چند ماه بعد از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا به رغم مخالفت احزاب قدیمی و سنتی این کشور، رویداد پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که با مواضع راست افراطی اش نه تنها در برابر حزب دمکرات قد علم کرد، بلکه مواضع و سیاست های سنتی حزب جمهوری خواه را نیز در عرصه های مختلف به چالش کشید، نشان می دهد که سیاست های نئولیبرالیستی به عنوان بدیلی برای حل بحران سرمایه داری بیش از پیش در نزد افکار عمومی اعتبار خود را از دست داده اند. از همین رو است که احزاب رسمی عرصه سیاست که در سه چهار دهه اخیر با اتخاذ سیاست های نئولیبرالیستی تداعی شده اند تحت فشار راست افراطی قرار گرفته اند. ترامپ با اعلام اینکه تجارت آزاد اقتصاد آمریکا را نابود کرده است، با رویکرد حمایت از سرمایه داران داخلی، وعده ساختن دیوار در مرز مکزیک و محدودکردن مهاجرت مسلمانان به آمریکا، کاهش بزرگ مالیات‌ها به همراه افزایش بودجه و هزینه‌های نظامی می خواهد قدرت را به آمریکا باز گرداند. این روند و پناه بردن به ناسیونالیسم افراطی به آمریکا و بریتانیا محدود نیست بلکه درکشورهای مهم اروپا ما نند فرانسه، ایتالیا، هلند، اتریش و ... همین روند را شاهد هستیم. عروج جریان راست افراطی مبین آن است که الگوی نئولیبرالی که در دهه هفتاد قرن بیستم برای دوره ای موجبات انباشت و رونق سرمایه را فراهم کرد و به عنوان راه علاج بحران آن دوره معرفی شد اکنون درماندگی خود را در مقابله با بحران کنونی نشان داده است. نئولیبرالیسم پاسخگو نیست و نظام سرمایه داری جز تحمیل بربریت هیچ چشمندازی برای خروج از این اوضاع پیشارو ندارد. سربلند کردن جریان های راست افراطی محصول این دوره است. از طرف دیگر در برابر همین اوضاع ما شاهد ابراز وجود اجتماعی جریان های چپی مانند سیریزا و پودموس بودیم. این جریان ها اگر چه هویت خود را ضدیت با برنامه های ریاضت اقتصادی تعریف کردند، اما به دلیل مواضع و سیاست هایی که داشتند نتوانستند به بسیج طبقه کارگر علیه کمپانی ها و صاحبان سرمایه که پایه مادی پیشبرد برنامه های ریاضت اقتصادی بودند کمک کنند. این جریان ها هر چند از پایه اجتماعی برخوردار بودند اما با گرایش به برنامه های سوسیال دمکراتیک و ارزیابی خوشبینانه نسبت به امکان انجام اصلاحات به وسیله اتحادیه اروپا برای تخفیف برنامه های ریاضت اقتصادی نتوانستند کاری از پیش ببرند. این اوضاع از نظر عینی نیازمند یک جنبش اجتماعی سوسیالیستی است تا سوسیالیسم را جایگزین بربریت سرمایه داری کند. چنین جنبشی تنها با تحرک سیاسی کارگران و توده های میلیونی محرومان می تواند شکل بگیرد.

پلنوم کمیته مرکزی حزب در ادامه مباحث خود به آخرین تحولات مربوط به اوضاع عراق و سوریه پرداخت. در مورد سوریه تأکید شد، اگر چه تصرف شهر حلب توازن قوا در جبهه های جنگ و در عرصه دیپلماتیک را به نفع دولت سوریه و متحدین آن تغییر داده است و متعاقب آن روسیه و ترکیه آتش بس سراسری را اعلام کرده اند اما این هنوز به معنای قطع درگیری ها و پایان بحران سوریه نیست. چنین به نظرمی رسد که روسیه و برخی دیگر قدرتهای منطقه ای با پذیرش این واقعیت که جنگ سوریه برایشان به لحاظ سیاسی و اقتصادی و نظامی بسیارهزینه برداربوده و به درازا کشیده است در تقلا هستند که خودشان را از باتلاق این جنگ خلاص کنند. در کردستان سوریه علیرغم این دشمنی ها و توطئه هایی که علیه تجربه خودمدیریتی توده ای در جریان است اما این منطقه به دوره قبل از 2011 بر نمی گردد. کردستان سوریه با تجربه خودمدیریتی توده ای و دستاوردهایی که در زمینه تأمین آزادی های دمکراتیک، تدوین قوانین و رواج فرهنگ پیشرو در زمینه برابری حقوقی بین زن و مرد و برسمیت شناختن حقوق اقلیت های دیگر و سازمان دادن ده ها هزار نیروی مسلحی که خود را مدافع این دستاوردها می دانند، بطور عینی به مؤلفه مهمی در تعیین نقشه سیاسی سوریه تبدیل شده است و در موقعیتی است که بخشی از خواسته های خود را به حاکمیت تحمیل کند.

در مورد عراق آنچه روشن است، بازپس گیری شهر موصل به معنای ریشه کن کردن داعش نخواهد بود. هنور جنگ موصل پایان نیافته است که بغداد به میدان قدرت نمایی داعش تبدیل شده است و روزانه با بمب گذاری ها و عملیات انتحاری جان ده ها نفر از مردم این شهر را می گیرد. تا زمانیکه در عراق دولتی مذهبی بر سر کار باشد که شیعیان در آن دست بالا را داشته باشند و ابتدایی ترین حقوق مردم سنی را به رسمیت نشناسند، داعش می تواند در پناه مردم سنی به حیات خود ادامه دهد. تا این وضعیت ادامه داشته باشد کشوری بنام عراق روی آرامش به خود نخواهد دید.

پلنوم در بحث پیرامون گزارش تشکیلاتی، گزارش فعالیت های کمیته تشکیلات داخل، تشکیلات خارج از کشور حزب، نشریات حزبی، شبکه تلویزیون حزب، دفتر روابط بین المللی را مورد بررسی قرار داد و ضمن انتقاد از کمبودها به طرح پیشنهادات و راهکارها جهت بهبود این فعالیت ها پرداخت. نشست کمیته مرکزی در مبحث مربوط به تقسیم کار و آرایش درونی کمیته مرکزی، کمیته ها و ارگان های مختلف تشکیلاتی را ترمیم و یا در جای خود ابقا نمود. در این نشست بعد از بحث و مجادلات فراوان پیش نویس سندی در مورد تحکیم حزبیت به تصویب رسید. در این سند بر اهمیت فعال کردن فونکسیون های مختلف تحکیم حزبیت تأکید شد.

پلنوم در بخش پایانی کار خود، بمنظور هدایت فعالیت های سیاسی و تشکیلاتی حزب در فاصله دو پلنوم، کمیته اجرائی مرکب از هفت تن از اعضای کمیته مرکزی حزب، رفقا: خسرو بوکانی، رئوف پرستار، نصرت تیمورزاده، حسن شمسی، محمود قهرمانی، ابراهیم علیزاده و صلاح مازوجی را انتخاب نمود.